Katarakta göz almanın içərisindəki qüzeyli qişa və şüçəyəbənzər cismin arasında yerləşən göz büllurun qismən və ya tamamilə bulanmasıdır. Büllur təbiətinə görə şəffafdır və işıq şüalarını qıran və tor qişaya ötürən adi linzanın rolunu oynayır. Katarakta zamanı şəffaflığı itirən büllur işıq ötürülməsini dayandırır və görmə qabiliyyəti pisləşir, hətta tamamilə itirilə bilər.
Kataraktanın yaranma səbəbləri və risk daşıyıcı amillər
Katarakta inkişaf edə bilər:
- Yaşlı insanlarda - yaşla bağlı kataraktlar (bütün katarakta halların 90% -i təşkil edir);
- Zədə aldıqdan sonraki insanlarda - travmatik katarakta (4%);
- Radiasiyadan sonra - radiasiya kataraktı (3%);
- Yeni doğulmuşlarda - anadangəlmə katarakta (3%).
Endokrin pozulmalar (metabolik xəstəliklər, şəkərli diabet), vitamin çatışmazlığı, bəzi göz xəstəlikləri, əlverişsiz ətraf mühit şəraiti və müəyyən dərmanların uzun müddət istifadəsi kataraktanın inkişafına kömək edir. Son illərdə aktiv siqaret çəkməyin də kataraktanın yaranma səbəbi ola biləcəyi sübut edilmişdir.
Kataraktanın simptomları
Qədim yunanlar kataraktanı kataraktes-"şəlalə" adlandırırdılar. İnsan pərdədən, tərləyən şüşədən kimi görür və bu kataraktanın əsas əlamətidir, bulanma büllurun mərkəzi zonasına təsir göstərdiyini və cərrahi müalicəni tələb etdiyini göstərir.
Yaşlılarda katarakta
Yaşla bağlı kataraktalara daxa sıx rast gəlinir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının statistikasına görə, katarakta 70-80% hallarda 70 yaşdan yuxarı olan insanlarda inkişaf edir. Lakin yaşla bağlı katarakta daha erkən, 45-50 yaşlarında da inkişaf edə bilər. Çox vaxt yaşla bağlı kataraktalara qoca deyilir, lakin bu ad düzgün hesab edilə bilməz.
Yaşla bağlı kataraktanın inkişafının əsas səbəbi, bədənin yaşla əlaqəli proseslərə görə büllurun biokimyəvi tərkibindəki dəyişiklikdir. İnsan bədəninin işləməsi baxımından büllurun bulanması tamamilə təbii bir haldır, buna görə də heç kim kataraktadan sığortalanmayıb.
Uşaqda anadangəlmə katarakta
Anadangəlmə kataraktalar görmə orqanındakı bütün anadangəlmə qüsurların yarısından çoxunu təşkil edir. Yenidoğulmuşlarda katarakta büllurun şəffaflığını təmin etmək üçün zəruri olan zülalların quruluşundakı genetik dəyişikliklərlə əlaqədardır. Anada şəkərli diabeti olması, hamiləliyin ilk üç aylıq dövründəki ananın infeksion xəstəliklərə yoluxması və müəyyən dərmanların istifadəsi bir yaşa qədər uşaqlarda kataraktaya səbəb ola bilər. Bu vəziyyətdə əsas olan anadangəlmə kataraktanın erkən diaqnozunu qoymaqdır. Büllurdaki bulanma lokalizasiyası və ölçüsü görmə orqanının düzgün inkişafına mane olmursa, belə bir katarakta zamanı təcili cərrahi müalicən tələb olunmur.
Kataraktanın müalicəsi
Kataraktanın müalicəsi radikal cərrahi üsulların istifadəsini daxil edir.
Katarakta əməliyyatı
Katarakta əməliyyatı ondan ibarətdir ki, insan gözünün bulanan büllüru intraokulyar linza ilə əvəz edilir. Əməliyyat anesteziya olmadan aparılır, cəmi 15-20 dəqiqə çəkir və ümumiyyətlə olduqca asan keçirilir. Müdaxilə zamanı istifadə olunan lokal damcı anesteziyası ürək-damar sistemi və bütövlükdə bədənə artıq yükü istisna edir, prosedurun yüksək təhlükəsizliyi bütün yaş qruplarındaki olan xəstələrin əməliyyat edilməsinə imkan verir. Katarakta əməliyyatından sonra reabilitasiya müddəti qısadır və minimum məhdudiyyətlərlə keçir.
Müasir süni linzalar tor qişanın zərərli ultrabənövşəyi radiasiyadan qoruyan sarı filtrə malikdilər. Ümumiyyətlə, onların konstruksiyasında həm gündüz, həm də axşam yüksək keyfiyyətli, aydın və kontrast görüntünü əldə etməyə imkan verən asferik komponent var. Multifokal intraokulyar linzalarının konstruksiyası həm uzaq, həm də yaxın məsafələrdə maksimum görmə kəskinliyini əldə etməyə imkan verən bir neçə optik fokuslara malikdir ki, bu da xəstəyə eynəkdən tamamilə azad olmaq imkanı verir.
- İş saatları:
- B.e — Ş. Saat: 09:00—17:00
- Ünvanımız:
- Bakı şəhəri, Badamdar qəsəbəsi,
A. Abbaszadə küç. 13a, AZ1073 - Əlaqə nömrələri:
- *6699