Rəng duyğusu, müayinə metodları və pozğunluqlarının diaqnozu
İnsan gözü yalnız forma deyil, həm də cismin rəngini seçir. Rəng qavrayışı görmə kəskinliyi kimi tor qişanın kolbacıq aparatın və onunla bağlı olan sinir mərkəzlərinin vəzifəsidir. İnsan gözü dalğa uzunluğu 380 ilə 800 nm arasında olan rəngləri qavrayır. Rənglərin zənginliyi spektrin 7 rənginə doğru enir, günəş işığı belə, Nyutonun göstərdiyi kimi, prizmadan ötürülərək həmin rənglərə ayrılır. 800 nm-dən yuxarı şüalar infraqırmızıdır və insanlar üçün görünən spektrin hissəsinə daxil deyillər. 380 nm-dən aşağı şüalar ultrabənövşəyi rəngdədir və insanlarda optik təsir göstərmir. Bütün rənglər axromatik (ağ, qara və hər növ boz rəngləri) və xromatik (ağ, qara və boz istisna olmaqla, spektrin bütün rəngləri) olaraq bölünür. İnsan gözü müxtəlif birləşmələrdə 300 axromatik və on minlərlə xromatik rəng çaları ayıra bilər. Xromatik rənglər bir-birindən üç əsas cəhətlərlə fərqlənir-rəng tonu, parlaqlığı (açıqlıq) və zənginliyi ilə.
Rəng tonu - qırmızı, sarı, yaşıl və s. kimi ifadə etdiyimiz rəng xüsusiyyətidir və dalğa uzunluğu ilə xarakterizə olunur. Axromatik rənglərdə rəng tonu yoxdur.
Rəngin parlaqlığı və ya açıqlığı onun ağ rəngə bənzərliyidir.
Rəng ağa nə qədər çox oxşarsa, o qədər parlaqdır.
Rəng tonun zənginliyi əsas tonun və ona olan qatışıqlığın faiz nisbətidir. Əsas ton nə qədər rənglidirsə, o qədər zəngindir.
Rəng duyğusu təkcə müəyyən bir dalğa uzunluğundakı monoxromatik bir şüa ilə deyil, həm də optik rəng qarışım qanunlarına tabe olaraq müxtəlif dalğa uzunluğundaki şüaların birləşməsindən yaranır. Hər bir əsas rəng qarışan zaman ağ alınacaq müvafiq əlavə rəngə malikdir. Bir-birini tamamlayan rəng cütləri spektrdəki əks diametrik nöqtələrdə yerləşir: qırmızı və yaşıl, narıncı və mavi, mavi və sarı. Bir-birinə yaxın olan spektrdəki rənglərin qarışdırılması yeni bir xromatik rəng duyğusu verir. Məsələn, qırmızı ilə sarı rəng qarışması narıncı, mavi və yaşıl - göy ilə nəticələnir. Rənglərin duyğu müxtəlifliyini yalnız üç əsas rəngi qarışdırmaqla əldə etmək olar: qırmızı, yaşıl və mavi. Üç əsas rəngin olduğu təqdirdə tor qişasında bu rənglərin qavranılması üçün xüsusi elementlər olmalıdır.
Rəng qavrayışın yoxlanılması
Rəng qavrayışı insanın rəngləri ayırd etmə qabiliyyətidir. Daltonizm (rəng korluğu) və onun təzahürlərini müəyyən etmək üçün Rabkinin polixromatim masaları istifadə olunur. Rəng qavrayış dərəcəsinə görə trixromat (normal), protoanomal (qırmızı spektrdəki rəng qavrayış pozğunluğu olan insanlar) və deyteranomal (yaşıl rəngin qavrayış pozğunluğu olan insanlar) insanlar ayırd edilir.
Müayinənin aparılma qaydası:
- Gözlər və monitor ekranı arasındaki məsafə 50-70 sm olmalıdır
- Monitor və müayinədən yoxlanılan şəxsin gözləri səviyyədə olmalıdır.
- Müayinə zamanı başınızı əymək və gözlərinizi qırpmaq tövsiyə edilmir.
- İş saatları:
- B.e — Ş. Saat: 09:00—17:00
- Ünvanımız:
- Bakı şəhəri, Badamdar qəsəbəsi,
A. Abbaszadə küç. 13a, AZ1073 - Əlaqə nömrələri:
- *6699