Katarakta yaşlılarda görmə orqanının ən geniş yayılmış xəstəliklərindən biridir, göz büllurunun ya qismən, ya da tam bulanıqlığıdır.
Yetkin bir insanın bülluru gözün içərisindəki şəffaf yarı-bərk damarı olmayan bioloji bir formadadır. Bu bikonveks linza öz formasını dəyişdirərək işıq şüalarını yönəldir, qırır və torlu qişaya fokus edir. Büllur gözün ön hissəsində qüzeyli qişanın arxasında və şüşəyəbənzər cismin qarşısında yerləşir.
Büllurun şəffaflığını itirməsi ilə (yüngül bulanıqlıq) işıq şüalarının məhdudlaşmış bir hissəsi gözə girir, bu da görüntünün aydın olmamasına və bulanıqlığına səbəb olur, şiddətli bulanıqlıqlarda və əhəmiyyətli dərəcədə şəffaflığın itməsində isə büllurda görmə kəskinliyi əhəmiyyətli dərəcədə azalır.
Kataraktın növləri
Kataraktın yaranma vaxtına görə ola bilər: anadangəlmə (irsi) və qazanılmış.
Qazanılmış kataraktlar bunlara bölünür: yaşlı (yəni yaşla əlaqəli), travmatik, radiasiyaya bağlı, toksik, ağırlaşmış (görmə orqanlarının yoluxucu xəstəlikləri ilə baş verən) və orqanizmin ümumi xəstəlikləri nəticəsində yaranan.
Kataraktın yaranma səbəbləri
Büllurun bulanması (katarakta) hər yaşda baş verə bilər və katarakta yol aça biləcək faktorlar olduqca genişdir:
- Orqanizmin yaşlanması;
- İrsi meyillilik;
- Gözün travmaları (sarsıntı, nüfuz edən yaralar);
- İltihablı göz xəstəlikləri;
- Eyni zamanda müşayiət olunan göz xəstəlikləri (qlaukoma, yüksək dərəcəli miyopiya və s.);
- Orqanizmə kimyəvi, ultrabənövşəyi, ionlaşdırıcı və ya radiasiya təsirləri;
- Endokrin xəstəliklər (şəkərli diabet, hipo- və hipertiroidizm və s.);
- İmmun və metabolik pozğunluqlar.
Kataraktın simptomları
Kataraktın əsas simptomu görmənin bulanıqlığı və ardından da görmə kəskinliyinin azalmasıdır.
Ancaq aşağıdakı simptomlar da ortaya çıxa bilər:
- İkili görüntü
- İşıq mənbəyinin ətrafında bir halənin yaranması
- Rəng görmə qabiliyyətinin pisləşməsi
- Gecə görməsinin pisləşməsi.
Yaşlı (yaşa bağlı) kataraktın mərhələləri
İlkin kataraktda büllurun bulanıqlığı periferiyada yaranır, optik bölgə isə şəffafdır.
Yetişməmiş kataraktda şəffaflıqlar optik bölgəyə təsir göstərməyə başlayır. Bu artıq görmə kəskinliyinin hissedilən dərəcədə azalmasına gətirib çıxardır.
Yetkin kataraktda büllurun tamamının bulanıqlığı baş verir. Görmə kəskinliyi əhəmiyyətli dərəcədə azalır, yalnız işıq qavrayışı qala bilər.
Ötmüş kataraktda büllurun lifləri çürüyür, mayesi durulaşır və o, süd rəngi alır. Kataraktın bütün mərhələləri, ilkin istisna olmaqla, cərrahi müalicə tələb edir.
Kataraktın diaqnostikası
Katarakt diaqnozunu qoymaq üçün geniş oftalmoloji müayinə lazımdır:
- Vizometriya (görmə qabiliyyətinin müayyənləşdirilməsi);
- Oftalmometriya (buynuzlu qişanın ön səthində və onun qırma gücünün müxtəlif meridianlarda əyrilik radiusunun ölçülməsi);
- Refraktometriya (gözün optik gücünün müəyyənləşdirilməsi – refraksiya);
- Perimetriya (periferik görmənin müəyyənləşdirilməsi);
- Tonometriya (gözdaxili təzyiqin təyin edilməsi);
- Biometriya (ön kameranın dərinliyinin, büllurun qalınlığının, gözün uzunluğunun müəyyənləşdirilməsi);
- Biomikroskopiya (yarıq lampadan istifadə edərək gözün toxumalarının və mühitlərinin müayinəsi);
- Oftalmoskopiya (göz dibinin müayinəsi).
Bu araşdırma metodları kataraktın yetkinlik dərəcəsinin diaqnoz edilməsinə, eyni zamanda göz xəstəlikərinin olmasının müəyyənləşdirilməsinə, müalicə taktikasının yaradılmasına, əvəz edərkən süni büllurun gücünü hesablanmasına və müalicədən sonra erkən və uzun müddətli görmə funksiyasının proqnozunun təyin edilməsinə köməklik edirlər.
- İş saatları:
- B.e — Ş. Saat: 09:00—17:00
- Ünvanımız:
- Bakı şəhəri, Badamdar qəsəbəsi,
A. Abbaszadə küç. 13a, AZ1073 - Əlaqə nömrələri:
- *6699